- Περιληψη
Ο συγγραφέας-αφηγητής βρίσκεται στον μπακάλη της φτωχογειτονιάς και γίνεται μάρτυρας ενός περιστατικού που θα αποτελέσει την αφετηρία του διηγήματος. Ένα πεντάχρονο αγόρι ζητιανεύει για λίγο λάδι και με την παιδική αφέλεια που έχει ομολογεί την εγκατάλειψη της οικογενειακής εστίας από τον πατέρα του. Ο μπακάλης γνωρίζοντας τις οικογενειακές ιστορίες της γειτονιάς του, ενημερώνει τον συγγραφέα για την κατάσταση που επικρατεί και πως αυτό το πεντάχρονο αγόρι ήταν ένα από τα πέντε παιδιά της οικογένειας. Επίσης του αναφέρει, πως αν κι ο πατέρας ήταν ξυλουργός, δεν ήταν καθόλου εργατικός σε αντίθεση με την μητέρα που ήταν πολύ εργατική και προστάτιδα ολόκληρης της οικογένειας. Τα οικονομικά προβλήματα αυξάνονταν, απειλώντας την ίδια την επιβίωση τους και ταυτόχρονα ξέσπασε ένα σκάνδαλο μεταξύ της γυναίκας και του κουμπάρου καθώς έκανε συχνές επισκέψεις στο σπίτι και οι κακές γλώσσες έβρισκαν αφορμές για σχολιασμό. Αυτό προκάλεσε την υπερβολική ζήλια του συζύγου παρόλο που η γυναίκα του ήταν πιστή. Αυτό ειχε ως αποτέλεσμα την εγκατάλειψη της οικογένειας από τον πατέρα. Ένα ακόμα γεγονός, ο θάνατος ενός από τα παιδιά συγκλόνισε την μητέρα η οποία έμεινε μόνη της με τα τέσσερα πλέον παιδιά της, χωρίς δουλειά και ασφάλεια.
Τα πρόσωπα της ιστορίας είναι ο πατέρας ένας οκνηρός και ανεύθυνος οικογενειάρχης, η μητέρα (Γιαννούλα) μια αβοήθητη και σημαδεμένη από την ζωή γυναίκα, μα τόσο δυναμική, καθώς συνεχίζει να αγωνίζεται για τα παιδιά της.
ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ
- ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΕΙΑ, ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ
- Ο αριθμός των παιδιών σε μια οικογένεια είναι αυξημένος, γεγονός που επικρατούσε εκείνη την εποχή.
- Τα παιδιά που πηγαίνουν στο μπακάλικο για να ψωνίσουν τα απαραίτητα.
- Το επάγγελμα του πατέρα ήταν ξυλουργός και το επάγγελμα της μητέρας ήταν μοδίστρα, διαδεδομένα επαγγέλματα της εποχής.
- Η ωμή συμπεριφορά του Μανώλη προς τη Γιαννούλα εξαιτίας του αλκοόλ και της ζήλιας του.
- Η κοινωνική κριτική εις βάρος της αθώας Γιαννούλας.
- Οι ήρωες είναι απλοί, εκπρόσωποι της κοινωνίας.
· Η Γιαννούλα είναι μια φτωχή μοδίστρα, πιστή στον άντρα της και αφοσιωμένη στην οικογένειά της.
· Ο μπακάλης είναι γνώστης όλων των πραγμάτων της γειτονιάς.
· Το αγοράκι είναι το ένα από τα 8 παιδιά της Γιαννούλας και του Μανώλη το οποίο ζητιανεύει για ένα λάδι και καθώς είναι αφελές, ομολόγησε την οικογενειακή του κατάσταση.
3.Πιστή απόδοση της πραγματικότητας. Αντικειμενικότητα
· Το παρακάτω απόσπασμα του κειμένου αποδεικνύει με χαρακτηριστικό τρόπο την πιστή απόδοση της πραγματικότητας. Πρόκειται για μια περιγραφή που αποδίδει με λεπτομερή τρόπο τη φτώχεια στο σπίτι της οικογένειας.
Ἡ λάμπα ἦτο ἀκαθάριστη καὶ δὲν εἶχε πετρέλαιον. Ἡ στάμνα εἶχε σπάσει πρὸ τριῶν ἡμερῶν, καὶ ἔπιναν ἀπὸ ἕνα τσαγκλί*, ὁσάκις εἶχε νερὸν ἡ βρύσις τῆς γειτονιᾶς. Ἡ σκούπα, καταλερωμένη, εἶχε φαγωθῆ ἡ μισή, καὶ ἐλίπαινε τὸ πάτωμα ἀντὶ νὰ τὸ σκουπίσῃ. Τὸ τηγάνι εἶχε τρυπήσει καὶ ἦτο ἄχρηστον. Ἡ χύτρα ἦτο ραγισμένη, καὶ ἔσβηνε τὴν φωτιὰν διαρρέουσα, ὅταν φωτιὰ ὑπῆρχε. Ἡ κατσαρόλα ἦτο παλαιά, φαγωμένη, ἀγάνωτη. Ὁ γανωτὴς εἶχε προτείνει ἢ νὰ τὴν ἀγοράσῃ ἀντὶ πενῆντα λεπτῶν, ἢ νὰ τὴν γανώσῃ ἀντὶ πενῆντα, μὲ κίνδυνον, εἶπε, νὰ τρυπήσῃ καὶ νὰ γίνῃ ἄχρηστη. Ἡ Γιαννούλα ἐπροτίμησε νὰ τὴν κρατήσῃ ἀγάνωτην.
4. Αποφεύγονται συναισθηματικές εξάρσεις και προσωπικές ερμηνείες του συγγραφέα, ο οποίος δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση απέναντι στα πρόσωπα της ιστορίας και τις πράξεις τους. Δε σχολιάζει την απαράδεκτη συμπεριφορά του πατέρα, ούτε δείχνει φανερή συμπάθεια στη δύστυχη μάνα.
Η Νοσταλγός
Λογοτεχνική αφήγηση…
Θετικά:
· Διεγείρει την φαντασία του αναγνώστη.
· Λεπτομερείς περιγραφές.
· Ο αναγνώστης έχει την δυνατότητα να ανατρέξει σε οποιαδήποτε στιγμή σε όποια σκηνή θέλει.
Αρνητικά:
· Χρειάζεται να καταβάλει κόπο και προσπάθεια για την κατανόηση του διηγήματος.
· Είναι χρονοβόρο.
· Απαιτεί νοητική ικανότητα
Κινηματογραφική αφήγηση…
Θετικά:
· Προσφορά εικόνας και ήχου.
· Συντομότερη απόδοση γεγονότων .
· Δημιουργεί μια ευχάριστη ατμόσφαιρα.
· Δεν απαιτεί νοητική ικανότητα
Αρνητικά:
· Μειωμένη αίσθηση φαντασίας.
· Υποχρεωτική προσήλωση του θεατή διότι δεν υπάρχει δυνατότητα αναδρομής σε προηγούμενες σκηνές.
· Δεν είναι χρονοβόρα ( σε σχέση με ένα βιβλίο).
Τραγούδι : είναι κάτι στιγμές
Το περιεχόμενο του τραγουδιού είναι μελαγχολικό όπως ακριβώς είναι και ψυχική κατάσταση της Λιαλιώς. Ταιριάζει εν μέρει με την ιστορία αλλά κατά την γνώμη μας υπάρχει και ο έρωτας του Μαθιού ο οποίος έπρεπε να αποδοθεί με μία πιο ευχάριστη μελωδία έστω και για αυτό το σύντομο ταξίδι τους με την βάρκα. Παρόλα αυτά το τραγούδι αντιπροσωπεύει απόλυτα την ταινία με κάποιους στίχους του.
1. Είναι κάτι στιγμές,…… σε γεμίζουν με πείσμα και άχτι...
2. Για το κύμα που απόμεινε μόνο, να χαϊδεύει με αφρούς ,
τους πικρούς μας καημούς
και να διώχνει της πίκρας τον πόνο.
3. Είναι κάτι στιγμές,
σα μικρές πινελιές
ζωγραφιάς που δεν έχει τελειώσει.
Σχολιασμός 1) : όπως και το πείσμα της Λαλιως να πάει να βρει τους δικούς της.
Σχολιασμός 2) : θυμίζει την στιγμή που η Λαλιω αποφασίζει να φύγει με μόνο μέσω διαφυγής την θάλασσα, ώστε να μην πικραίνεται και πονάει άλλο.
Σχολιασμός 3) : όπως δεν έχουν τελειώσει οι καημοί και τα βάσανα της Λαλιως αφού δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει την επιθυμία της.